بررسی اثر متقابل ترکیب پذیری عمومی و خصوصی ژنوتیپ های توتون ویرجینیا با محیط

به منظور بررسی اثر محیط بر ترکیب پذیری عمومی و خصوصی، پنج ژنوتیپ توتون ویرجینیا در سال 1386 پنج رقم توتون در یک طرح نیمه دی آلل با یکدیگر تلاقی داده شدند. در سال 1387، 10 جمعیت f1 به همراه 5 لاین والدینی، در دو آزمایش جداگانه (تنش خشکی و بدون تنش) و در دو منطقه (مرکز تحقیقات توتون تیرتاش و رشت) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. صفات طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ در بوته، شاخص سطح برگ، ارتفاع ساقه و عملکرد برگ خشک مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه دی آلل در تمام محیط ها برای تمامی صفات حاکی از معنی دار شدن اثر متقابل e gca است که ضرورت محاسبه جداگانه اثرات gca را در هر محیط بیان می کند. اثر متقابل e sca به جز شاخص سطح برگ برای بقیه صفات معنی دار بود که نشان دهنده ناپایداری هیبریدهای خاص در تمام محیط هاست. اثرات متقابل معنی دار نشان می دهد که مقدار تفاوت میان اثرات gca و sca ژنوتیپ ها با محیط تغییر می‏یابد. به طور کلی، نسبت gca به sca برای تمام صفات مورد بررسی به جز طول برگ در تمام محیط ها معنی دار بود که بیانگر نقش چشمگیر اثرات افزایشی در توارث این صفات است. ارقام nc89 و k394 بهترین ترکیب شونده عمومی و k394 nc89، ve1×coker254 و coker347×coker254 بهترین ترکیبات خصوصی برای صفت عملکرد برگ خشک در تمام محیط ها بودند.